Sorry, verkeerde timing

We staan aan de vooravond van een nieuw parlementair jaar met de Tweede Kamerverkiezingen in het vooruitzicht. Het rode potlood wordt geslepen. De aartsvaders van het kabinet Rutte II kozen het afgelopen weekend voor de openbare biecht. De lezers van de Telegraaf zaten in het schemerdonker achter het gordijntje bij Mark Rutte, die van het NRC keken door het gaas naar de rode wangetjes van Diederik Samsom. In de krant van Wakker Nederland betuigde de premier zijn spijt voor de loze verkiezingsbeloftes die hij in 2012 deed. Samsoms sorry in ’s lands kwaliteitskrant was gericht op diens PvdA-collega’s in de Tweede Kamerbanken en eiste hierdoor wat minder aandacht op bij het overige deel van het politieke establishment.

Is dat nou een handige communicatiezet, zo’n (gelijktijdige) boetedoening? In één keer de gifbeker aan de mond en leegdrinken, nederig de smalende reacties in ontvangst nemen en dan weer over tot de orde van de dag. Ja, zegt een voormalig politiek campagnestrateeg in het NRC: de fout benoemen, excuses maken en beloven dat het niet weer gebeurt. “Dat zijn de basisregels zoals ik die als crisismanager aan mijn klanten heb geleerd.”

Tja, dat is een deel van het goede antwoord. Het andere deel ontbreekt naar onze mening. Want zeker zo belangrijk is de timing van een publiekelijk mea culpa. In dat opzicht plaatsen we levensgrote vraagtekens bij de juistheid van de strategie waarvoor de supersnelle kabinetsvormgevers van vier jaar geleden en hun adviseurs aan de vooravond van hun laatste politieke seizoen met Rutte II hebben gekozen.

Ruttes beloftes waren we al zo’n beetje vergeten. Ze worden gedaan in verkiezingstijd en die is doorgaans doordrenkt van spierballentaal. Dat gebeurt van links tot rechts, alle politici maken zich er schuldig aan. Daarna komt de formatie, het polderen, het water bij de wijn en een compromis van een coalitie. Zo gaat het al sinds mensenheugenis in onze parlementaire democratie.

De partijen die het kabinet vormen, halen in het regeerakkoord lang niet alles binnen wat zij hun kiezers in het verkiezingsprogramma beloven. Zeker in 2012 niet, toen bleek dat de politieke tegenpolen VVD en PvdA min of meer gedwongen werden met elkaar in zee te gaan. De partijen die tot de oppositie vervallen, worden verder niet meer op hun spierballentaal aangesproken, simpelweg omdat zij niet hoeven te regeren.

Voor het eerst in tien jaar lijkt het Rutte II te lukken wat de kersverse kabinetsploeg in 2012 met de hand op het hart beloofde. “We willen de hele rit uitzitten. ” Zowaar een kunststukje, want het lukte Balkenende I, II, III en IV niet, evenmin als Rutte I. Sterker nog, sinds 1998 lukte het geen enkel kabinet de eindstreep te halen. En omdat de heren Rutte en Samsom er in de formatie van 2012 de turbo op gooiden, gaat het deze premier vermoedelijk lukken leiding te geven aan het langst zittende kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog.

Nou, zou je zeggen, dat is toch een indrukwekkende palmares. Daar mag je trots op zijn, Mark. Kom op man, de borst vooruit. Maar waar komt de immer vrolijke premier, de Churandy Martina onder de politici, vervolgens mee op de proppen bij de bekendmaking dat hij opnieuw lijsttrekker van de VVD wordt? Met de spierballentaal van toen. En met een driewerf sorry, zelfs voor een belofte die hij meer dan waarmaakte. Rutte beloofde de ‘hardwerkende’ Nederlander 1000 euro belastingkorting. De werkenden gingen er in de afgelopen vier jaar zelfs bijna 1500 euro op vooruit.

Dat is toch wat je noemt ‘parels voor de zwijnen gooien’. Een kapitale blunder, die een bedenkelijk licht laat schijnen op de manier waarop deze openbare boetedoening is voorbereid.

Dus excellentie, zeg sorry op het moment dat uw kabinet de hypotheekrenteaftrek niet intact laat en Griekenland uiteindelijk toch geld meegeeft. Niet jaren later, als ‘strategische’ openingszet in het laatste parlementaire jaar voor de Tweede Kamerverkiezingen.

Categorieën Wat vinden we nog meer?